Năm học 2012 - 2013 là năm đầu tiên Hà Tĩnh triển khai mô hình học mới VNEN của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trường Tiểu học Cẩm Quang là điểm chỉ đạo duy nhất ở Hà Tĩnh về Dự án này.
Mô hình VNEN lấy học sinh là trung tâm của hoạt động giáo dục, giáo viên chỉ là người hướng dẫn, đồng hành, giúp học sinh tìm hiểu và lĩnh hội kiến thức. Một lớp học áp dụng mô hình VNEN thường có “Hội đồng tự quản” quản lý và được tổ chức dưới các hình thức: làm việc cá nhân, làm việc theo nhóm, trong đó hình thức theo nhóm là chủ yếu. Mô hình này sẽ giúp học sinh phát huy quyền làm chủ quá trình học tập, rèn luyện được kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng hợp tác tham gia các hoạt động, tạo ra tự tin trong giao tiếp, nhất là với một ngôi trường đông học sinh là con em giáo dân như Trường Tiểu học Cẩm Quang. Thực hiện dự án này, sách giáo khoa và tài liệu học tập được cung cấp miễn phí cho giáo viên, học sinh, làm giảm bớt khó khăn cho phụ huynh. Mô hình này được áp dụng từ lớp 2 trở đi, khi học sinh đọc thông, viết thạo.
Qua 2 năm triển khai Dự án, nhờ sự nỗ lực cố gắng của Ban Giám hiệu và giáo viên, bước đầu, mô hình đã mang lại một số kết quả khả quan:
Mô hình học VNEN giúp học sinh thích nghi dần với phương pháp học tự nghiên cứu, tìm hiểu kiến thức thông qua việc trao đổi, thảo luận với bạn cùng nhóm và mạnh dạn tranh luận với giáo viên. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để các em phát huy tính độc lập, chủ động tiếp thu kiến thức cũng như hiểu sâu hơn các kiến thức trong bài học, đồng thời rèn luyện cho các em kỹ năng sống, kỹ năng sinh hoạt tập thể và kỹ năng làm việc theo nhóm.
Mô hình VNEN giúp học sinh khá, giỏi phát huy được năng lực một cách tự nhiên, là môi trường thuận lợi để các em có thể giúp đỡ số học sinh yếu kém hiểu bài nhanh hơn. Cách học này, cũng tạo điều kiện để thành viên nhóm và giáo viên kịp thời giúp đỡ học sinh yếu kém ngay tại lớp, góp phần tăng cường sự tự tin, mạnh dạn và năng động của các em.
Năm học 2012 - 2013, năm đầu tiên triển khai Dự án, mặc dầu rất khó khăn nhưng trường đã tổ chức được 8 lớp với 8 phòng học đặc thù theo quy định của Bộ, trong đó có 4 lớp khối 2 gồm 97 em, 4 lớp khối 3 gồm 120 em. Sang năm 2013 - 2014, trường đã triển khai thêm khối lớp 4, đưa số lớp được học theo mô hình mới lên 11 lớp với 311 học sinh. Sau những thắng lợi bước đầu, thầy Trần Hoàng Lan Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Khi triển khai mô hình học mới, trường gặp không ít khó khăn, bỡ ngỡ và thậm chí còn bị động do phương pháp dạy truyền thống đã ăn sâu không chỉ trong giáo viên, học sinh mà cả trong lãnh đạo địa phương, phụ huynh - những người có vai trò lớn đối với sự nghiệp giáo dục. Từ những nhận thức đó, Ban Giám hiệu nhà trường và giáo viên đã tìm cách tiếp cận lực lượng này và tuyên truyền, giải thích về tính ưu việt của phương pháp học mới để họ yên tâm, tạo điều kiện giúp đỡ nhà trường triển khai Dự án.
Tập thể trường tiểu giáo viên trường tiểu học Cẩm Quang
Vượt qua những khó khăn ban đầu, bằng sự đồng thuận vượt khó vươn lên của Ban Giám hiệu và giáo viên, được sự giúp đỡ của lãnh đạo địa phương và phụ huynh, Dự án đã có những thành công bước đầu quan trọng mà điểm nổi bật là một số chỉ tiêu quan trọng của trường đã có những thay đổi đáng kể:
Năm học 2011 - 2012 (khi chưa áp dụng mô hình VNEN), học sinh giỏi khối 2,3 có 67 em (chiếm 32,3%). Đến năm học 2012 - 2013 (năm học bắt đầu áp dụng mô hình VNEN), học sinh giỏi khối 2,3 có 95 em (chiếm 43,8%); Trường có 1 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 7 giáo viên dạy giỏi cấp huyện. Năm học 2013 – 2014 (năm thứ 2 áp dụng mô hình VNEN) trường có 1 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 8 giáo viên dạy giỏi cấp huyện; 11 lớp VNEN với 311 học sinh có 170 em đạt loại giỏi chiếm 54,1% . Kết quả các cuộc thi: 1 em đạt giải điền kinh; 16 em đạt danh hiệu “văn hay chữ đẹp” cấp huyện, 38 em đạt chữ đẹp cấp trường. Đặc biệt là em Đặng Thị Thanh lớp 5B là học sinh giáo dân, mồ côi mẹ, nhà có đông anh chị em, bản thân lại tật nguyền. Dù hoàn cảnh khó khăn nhưng bằng sự cố gắng vượt khó và nhận thức nhanh cách học mới, em đã đạt được những kết quả cao trong học tập: đạt tới 2 giải: giải “văn hay chữ đẹp” và “giải toán qua mạng”. Hay em Nguyễn Thị Hường: đạt Thủ khoa “văn hay chữ đẹp” cấp huyện, em Trần Trọng Phước, Nguyễn Minh Tuấn, Huỳnh Thị Ngọc Lan, Nguyễn Thị Như Bình liên tục 2 năm đạt chữ viết đẹp cấp tỉnh, cấp huyện. Trong năm học vừa qua, trường đạt được nhiều danh hiệu như: “Tập thể lao động xuất sắc” - được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen, Công đoàn nhà trường đạt danh hiệu “công đoàn vững mạnh xuất sắc”; Đội Thiếu niên Tiền phong được Huyện đoàn tặng Giấy khen. Năm 2012, trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2.
Chúng tôi có dịp ghé thăm lớp 2A do cô Lương Thị Loan – cô giáo có tuổi đời và kinh nghiệm nhiều nhất trong việc dạy học và làm công tác Chủ nhiệm. Lớp học được trang trí theo các chủ đề. Các em học sinh và cô giáo đang chia sẻ, tranh luận với nhau về nội dung bài học với không khí thoải mái. Trao đổi với chúng tôi trong giờ ra chơi, cô Loan cho biết: “Đây là mô hình dạy học mới, sau 2 năm áp dụng, giáo viên cũng như các em học sinh đã quen với cách dạy cũng như cách học. Chất lượng giáo dục vì thế đã được nâng lên đáng kể. Điều đáng quan tâm là mô hình này rất thích hợp với điều kiện của trường khi đa số học sinh là con em giáo dân - những trẻ thường hay nhút nhát”.
Tạm biệt Trường Tiểu học Cẩm Quang - ngôi trường được Sở Giáo dục đào tạo chọn làm thí điểm đầu tiên về mô hình học mới VNEN, chúng tôi cảm nhận rất rõ tâm trạng phấn chấn của thầy Hiệu trưởng về mô hình dạy học tiên tiến, hiện đại - cơ sở để đào tạo những thế hệ con người mới cho tương lai.
Tin, ảnh: Mai Hiền