Điều 15, Nghị định số 15/2014/NĐ-CP ngày 27/02/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở quy định rất rõ về thủ tục thanh toán cho hòa giải viên như sau:
Tổ trưởng tổ hòa giải lập hồ sơ đề nghị thanh toán thù lao cho hòa giải viên, bao gồm: Giấy đề nghị thanh toán thù lao của hòa giải viên có ghi rõ họ, tên, địa chỉ của hòa giải viên; tên, địa chỉ tổ hòa giải; số tiền đề nghị thanh toán; nội dung thanh toán (có danh sách các vụ, việc trong trường hợp đề nghị thanh toán thù lao cho nhiều vụ, việc); chữ ký của hòa giải viên; chữ ký xác nhận của tổ trưởng tổ hòa giải và xuất trình Sổ theo dõi hoạt động hòa giải ở cơ sở để đối chiếu khi cần thiết.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, quyết định và trả thù lao cho hòa giải viên thông qua tổ hòa giải; trường hợp quyết định không thanh toán cho hòa giải viên thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Tổ hòa giải trả thù lao cho hòa giải viên theo quyết định của Ủy ban nhân dân cấp xã trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày nhận được thù lao.
Khoản 1 Điều 14 Nghị định số 15/2014/NĐ-CP quy định về điều kiện được hưởng thù lao là vục việc được tiến hành hòa giải và đã kết thúc theo Điều 23 Luật Hòa giải ở cơ sở. Theo đó việc hòa giải kết thúc khi các bên đạt được thỏa thuận, hoặc một bên hoặc các bên yêu cầu chấm dứt hòa giải hoặc hòa giải viên quyết định kết thúc hòa giải khi các bên không thể đạt được thỏa thuận và việc tiếp tục hòa giải cũng không thể đạt được kết quả (trường hợp này là hòa giải không thành).
Như vậy khi thực hiện chi thù lao cho hòa giải viên không cần phải cung cấp biên bản hòa giải và vụ, việc hòa giải không thành thì hòa giải viên vẫn được chi thù lao hòa giải theo quy định.
Thực tế việc chi thù lao hòa giải theo vụ, việc thời gian qua,các địa phương thực hiện không thống nhất, nhiều UBND cấp xã yêu cầu hòa giải viên cung cấp biên bản hòa giải có chữ ký của các bên hòa giải, gây khó khăn cho hòa giải viên nên nhiều hòa giải viên không đề nghị thanh toán thù lao. Đây cũng là một nguyên nhân khiến cho một số hòa giải viên ở cơ sở không tích cực trong việc thực hiện hoạt động ý nghĩa này. Vì vậy, UBND cấp xã cần tạo điều kiện thuận lợi về việc bố trí kinh kinh phí và thủ tục thanh toán cho tổ hòa giải, hòa giải viên để đảm bảo hỗ trợ, khuyến khích đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở thực hiện tốt công tác này