Xã Nam Phúc Thăng, huyện Cẩm Xuyên vừa tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử - văn hoá cấp Tỉnh Đền Cồn Trú, thôn Hưng Quang. Dự buổi lễ ở tỉnh có đại diện Sở Văn Hoá Thông tin. Ở huyện có đồng chí Phạm Văn Thắng – UVBTV, Phó chủ tịch UBND huyện. Đại diện cấp uỷ Đảng chính quyền xã Nam Phúc Thăng cùng đông đảo bà con nhân dân thôn Hưng Quang tham dự.
Chính quyền địa phương đã long trọng tổ chức nghi thức rước bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào Đền Cồn Trú.
Di tích Đền Cồn Trú thuộc địa bàn thôn Hưng Quang, xã Nam Phúc Thăng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh, nằm trên trục đường Quốc lộ 8C, cách trung tâm Huyện lỵ khoảng 8km về phía Đông. Tên gọi của Đền được gọi theo tên gọi của Làng Cồn Trú có từ thời kỳ Hậu Lê, tên thường gọi là Đền Thành Hoàng thờ Cương quốc công Nguyễn Xí làm thành hoàng làng. Di tích Đền Cồn Trú nhằm tôn vinh công trạng của Thái sư : Cương Quốc Công tên thật là Nguyễn Xí.
Đền Cồn Trú ở xã Nam Phúc Thăng là đền thờ Cương quốc công Nguyễn Xí.
Với những cống hiến lớn lao cho dân tộc, Nguyễn Xí đã được tôn vinh không chỉ lúc sinh thời với những chức tước trọng yếu khác nhau, mà sau khi qua đời công lao của ông vẫn được tỏa sáng. Các triều vua sau tiếp tục phong cho ông mức cao nhất là “Thượng thượng đẳng tôn thần”.
Đền Cồn Trú được xây dựng vào cuối thế kỷ thứ XVII, ban đầu bằng tre nứa, đến đầu thế kỷ thứ XVIII được xây dựng lại với quy mô lớn hơn gồm các hạng mục: hệ thống cột nanh, tắc môn và một tòa điện thờ 3 gian bằng gỗ, Đền tọa lạc trên khoảng đất rộng khoảng 3 mẫu. Trải qua nhiều biến thiên thăng trầm của lịch sử, ngôi đền bị xuống cấp và trở thành một phế tích (hiện vẫn còn một số trụ móng và tảng kê) , trước đây Đền có quy mô khá lớn. Dưới triều Lê – Nguyễn đền Cồn Trú là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân trong vùng, hàng năm vào ngày mất của ông được tế lễ rất trọng thể. Lễ chính được tổ chức vào ngày 30/10AL hằng năm.
Đồng chí Phạm Văn Thắng - UVBTV, Phó chủ tịch UBND huyện phát biểu tại buổi lễ.
Trong những năm 1930 – 1931 Đền Cồn Trú còn là nơi được Chi bộ Đảng địa phương sử dụng để in ấn tài liệu mật, nơi tổ chức họp bàn những nội dung quan trọng.
Hiện nay, Đền Cồn Trú được nhân dân trong thôn Hưng Quang và Nhân dân trên địa bàn xã huy động xã hội hóa để xây dựng lại, mặc dù quy mô còn nhỏ chưa tương xứng với công lao đóng góp của danh nhân nhưng hiện trạng di tích bước đầu đảm bảo cho việc thời phụng và sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của nhân dân.
Lãnh đạo Sở VH-TT&DL và huyện Cẩm Xuyên trao bằng công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh đền Cồn Trú cho chính quyền địa phương.
Ngày 13/1/2023, Đền Cồn Trú tại thôn Hưng Quang, xã Nam Phúc Thăng được UBND tỉnh Hà Tĩnh công nhận là di tích lịch sử - văn hoá cấp tỉnh. Đây là nguồn động viên vinh dự tự hào đối với cán bộ và nhân dân xã Nam Phúc Thăng, góp phần giữ gìn, kế tục, bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa của Đền Cồn Trú – để công trình mãi trường tồn theo thời gian.
Đình Tuấn –Phương Thảo